“ Dây dưa yếu ớt lại cong queo
Nhỏ nhắn thon thon, phận bọt bèo
Đèo đẹt, xanh xao, giòn tí tẹo
Mảnh mai, gầy guộc, ngọt tèo teo ”
Đến Quế Võ, Bắc Ninh chúng ta sẽ thấy ở nơi đây có trồng một loại quả mà ít nơi trồng, đó là quả dưa gang.
Dưa gang – một loại quả không sặc sỡ, vị có phần nhạt nhưng lại được người dân nơi đây chế biến thành một sản phẩm đặc biệt, có vị đậm đà mang phong cách ẩm thực miền Bắc. Dưa gang muối – món ăn truyền thống, sản phẩm đặc trưng từ lâu đời của người dân Quế Võ.
Quả dưa gang nơi đây được trồng từ rất xa xưa, đời này qua đời khác, thứ quả này vẫn được lưu truyền. Quả dưa trồng ra không phải để ăn tươi mà để muối, ép chặt hoặc phơi khô rồi cất để ăn dần quanh năm. Dưa gang muối được dùng để xào thịt và đặc biệt có thể làm nộm đều tạo ra những món ăn hấp dẫn, dễ tiêu và đã được nhiều khách hàng ở mọi nơi, mọi tầng lớp xã hội ưa thích. Cái vị mặn mặn của những quả dưa teo tóp thấm muối đủ độ, cái sần sật giòn tan khi cắn miếng dưa gang muối lạ miệng sẽ gây thích thú ấn tượng cho người thưởng thức.
Dưa gang được trồng chủ yếu vào tháng 5-6, xen giữa 2 vụ lúa, thời vụ ngắn, dưa cho năng suất cao nên khối lượng sản phẩm thu hoạch khá lớn, đã tạo ra một vùng nguyên liệu tiềm năng khá lớn. Cùng với kinh nhiệm sản xuất truyền thống lâu năm của người dân địa phương, sản phẩm Dưa gang muối có nhiều lợi thế để phát triển mạnh mẽ, xúc tiến thương mại, tiến sâu vào thị trường.
Sản phẩm dưa gang muối đang được bà con nông dân thị xã Quế Võ chế biến thủ công, sản xuất với quy mô nhỏ hộ gia đình, chưa đạt hiệu quả xứng tầm với tiềm năng. Trước thực trạng đó, Ủy ban nhân dân thị xã Quế Võ đã và đang xây dựng, bảo hộ Nhãn hiệu chứng nhận “Dưa gang muối Quế Võ” nhằm bảo tồn và phát huy các đặc sản địa phương, để mọi người được thưởng thức món ăn giản dị đậm đà hương vị quê nhà này.
